sakedhik saking serat dewa ruci

Serat Dewaruci

Wonten ing serat dewaruci nggadhahi mawarni-warni makna simbolik, ingkang mboten gampil makna kasebat dipumangertosi, kedah dipunsarengaken kaliyan renungan batin. Dipunwiwiti saking paraga, papan, saha babagan ingkang kaparingaken dening Dewaruci kangge Sang Bima.

1.      Kurawa saha Pandhawa inggih menika caroyos saking Mahabharata minangka epos inggih menika Upanishad (cariyos kepahlawanan ingkang nggambaraken babagan becik utawi awon) ing agama Hindhu. Kurawa minangka pralambang ingkang awon saha pandhawa minangka pralambang ingkang becik. Ing mriki mbabaraken minangka ing bebrayan menika wonten perang. Perang kasebat minangka babagan kabecikan saha babagan ingkang awon, saha namung tiyang ingkang saged ngalahaken babagan ingkang awon ingkang saged nggayuh “ Manunggaling Kawula Gusti”.

2.      Paraga Durna pralambang akal “ budi” manungsa ingkang asring kangge nindakaken sipat awon amargi napsu-napsu ingkang mboten sae wonten ing badanipun manungsa. Pamikiran saha napsu-napsu “ durgamaning tyas” ngawisi  manungsa kangge nggayuh “ Manunggaling Kawula Gusti “.

3.      Bima inggih menika salahsatunggaling saking Pandhawa. Bima menika nggambaraken manungsa minangka lahiriyah ningalaken sipat ingkang kasa, anaging ugi nggadhahi sipat jujur.

4.      Samodra inggih menika pralambang ing saklebeting badan kita menika wonten samodra penggalih, samodra pikiran, saha samodra pepinginan awujud napsu awon utawi nasu ingkang sae.

5.      Maga inggih menika pralambang manungsa ingkang menapa kemawon dipuntampi saktelas-telasipun. Sipat menika minangka napsu luamah manungsa. Supados kita sedaya saged ketemu kaliyan Dewarusi minangka pralambang saking “ Sukma Sejati”, Bima kedah ngalahaken naga ingkang wonten ing badan manungsa. Dewarusci inggih menika pralambang saking manungsa ingkang awujud “ Sukma Sejati” ingkang nggadhahi teges Bima piyambak utawi jati dhiri manungsa ingkang gaib.

6.      Ilmu ingkang dipunparingaken Dewaruci kangge Bima inggih menika supados Bima menika sadar kaliyan lahir saha batinipun manungsa. Kadospundi manungsa saged ngawisi napsu-napsu ingkang wonten ing badanipun manungsa piyambak. Napsu kasebat awujud napsu “ luamah, amarah, kaliyan supiyah”, saha nemokaken naps “mutmainah “ ingkang maringi kita pitulungan supados penggalih kita tenang, sabar saha nggadhahi sipat ingkang luhur. Amargi kanthi nggadhahi sipat “mutmainah” menika Bima (manungsa) saged nggayuh hakikat dhiri piyambak ingkang sipatipun gaib ingkang kasebat “ Sukma Aejati”.

Wonten ing Serat Dewaruci saged dipunpendhet dudutan inggih menika Ngelmu saking Dewaruci kangge Bima wonten hakikatipun ngelmu menika nggadhahi manpaat kangge ngemutaken  penggalihipun Bima supados mangertosi lahir saha batinipun manungsa menika piyambak., kadospundi manungsa saged ngawisi napsu-napsu ingkang wonten ing badanipun manungsa piyambak ingkang awujud napsu luamah, amarah, supiyah kaliyan nemokaken napsu mutmainah supados gadhah penggalih ingkang sabar, tenang, saha nggadhahi sipat ingkang luhur. Naming kanthi penggalih ingkang tenang, sabar, saha sipat kala wau Bima saged ketemu kaliyan hakikat dhiri piyambak ingkang sipatipun gaib ugi kasebat Suksma Sejati.